Met stijgende verbazing las ik een artikel in het Parool over de winkel ‘Dignita’ in een voormalig bordeel aan de Wallen. In dit door de gemeente aangekochte pand werken voormalige prostituees, die gedeeltelijk slachtoffer geweest zijn van mensenhandel, o.a. als groentesnijdster aan maaltijden, die aan hun ex-collega’s verkocht worden. Het is misschien goedbedoeld maar door de vrouwen zonder loon aan het werk te zetten ontneem je ze andermaal de kans op een menswaardig bestaan. En groentesnijden kun je in één dagdeel leren, daarna is het gewoon werken en hoort het betaald te worden.
Daarbij is het zo goed als onmogelijk om met een legioen van 1.100.000 wachtenden vóór je door te stromen naar regulier betaald werk. Overigens neemt het aantal mensen in de Participatiewet met een uitstekend arbeidsverleden en goede kwalificaties steeds verder toe als gevolg van de verkorting WW-duur. De weinigen die nog betaald aan het werk komen, gaan doorgaans vér onder hun opleidings- en ervaringsniveau aan het werk. De enorme wildgroei van het nieuwe fenomeen 'sociale bedrijven’, waar mensen -vaak gedwongen- zonder loon tewerk gesteld worden, maakt het voor de meesten nu vrijwel onmogelijk om betaald werk te vinden.
En aan het eind van het interview blijkt overduidelijk de werkelijke motivatie van directrice Toos Heemskerk. In plaats van de door haar tewerkgestelde werkneemsters normaal loon te betalen, wil ze de winsten gebruiken om een heel conglomeraat van 'sociale bedrijven' op te bouwen. “Uiteindelijk zou het geweldig zijn om een hotel te beginnen. In zo’n bedrijf zijn zo veel verschillende leerwerktrajecten mogelijk: van kamermeisje tot receptioniste tot boekhoudster”. En zodoende dus, met steun van de gemeente, in de vorm van ondermeer huisvesting, dus overal de ondernemers, die hun personeel normaal betalen, weg te concurreren met onbetaalde arbeidskrachten. Dat is, behalve voor haar ’stagiaires’, ook heel jammer voor die ondernemers en ook voor de kamermeisjes, receptionistes en boekhoudsters die op deze manier hun werk verliezen. Maar Toos Heemskerk kan er, met ondersteuning op grond van de gemeentelijke Nota Sociale Firma’s, een mooie zaak mee opbouwen.
Het artikel in het Parool kopt mooi dat de winkel de strijd aanbindt met de mensenhandel, maar de meisjes worden opnieuw uitgebuit. Opnieuw delen ze niet in de opbrengsten, en opnieuw is er geen enkel uitzicht op verbetering, want hulpverleenster Toos Heemskerk wil alleen maar overal nieuwe ‘leerwerkplaatsen’ neerzetten. En ja er zullen vast wel weer mensen komen die stellen, dat ze het nu al met al toch een stuk beter hebben. Die stellen dus dat, omdat ze eerder uitgebuit zijn, ze ook nu geen recht meer hebben op naleving van de mensenrechten en gelijke beloning van gelijke arbeid. Want dat is de nieuwe rechtvaardigheid: wie als een dubbeltje geboren is zal nooit een kwartje worden.
